آیا ازدواج فامیلی واقعا خطرناک است؟

آیا تا به حال جملهی «عقد پسرعمو و دخترعمو را در آسمانها بستهاند» شنیدهاید؟ در گذشته آمار ازدواجهای فامیلی بسیار بیشتر بود اما در سالهای اخیر، دولتها و خانوادهها سعی میکنند جوانان را از خطر ازدواج فامیلی آگاه کرده و آنها را از چنین ازدواجهایی منع کنند. اما دلایل این منع چیست؟
در این مقاله، به صورت مفصل به این موضوع میپردازیم.
آیا ازدواج فامیلی در طول تاریخ منع قانونی هم داشته است؟
جالب است بدانید که کاتولیکهای رومی در سال ۵۰۶ بعد از میلاد مسیح، قانونی برای منع ازدواج فامیلی تصویب کردند. دلیل این اتفاق این بود که این نوع ازدواج در شورای آژدا که به نوعی شورای سیاست گذاری متشکل از اعضای کلیسا بود رواج پیدا کرده بود.
همچنین در اواسط قرن ۱۹ میلادی، این ازدواجها در بیشتر نواحی غربی مورد استقبال قرار گرفت و در اروپا و آمریکا، ازدواج بین پسرخاله/دایی/عموها با دخترخاله/دایی/عموها بسیار شایع بود.
البته در سایر نقاط دنیا مثل انگلستان، این ازدواجها خلاف قانون اعلام نشده بود، اما در نیمهی دوم قرن نوزدهم میلادی، بسیاری از نواحی، منع ازدواج فامیلی را اعلام کرده بودند. دلیل اعلام این منع، تغییراتی بود که بعد از جنگ داخلی در سیستم امنیتی، بهداشت و آموزش کشورها رخ داده بود.
اگر بخواهیم میزان ازدواج فامیلی را بین انگلستان و آمریکا مقایسه کنیم، در انگلستان میزان ازدواجهای فامیلی بیشتر بوده است. دلیل این تفاوت این است که در آمریکا، چنین ازدواجهایی بیشتر مختص طبقات اجتماعی پایینتر روستایی و مهاجران بود؛ حال آنکه در انگلستان ملکه ویکتوریا و شاهزاده آلبرت نیز ازدواج فامیلی داشتند.
اما با این وجود، منع ازدواج فامیلی در آمریکا نیز شروع شد. اولین قانون منع ازدواج فامیلی در آمریکا، در ایالت کانزاس و در سال ۱۸۵۸ میلادی رخ داد و تا سال ۱۹۲۰ این قانون در اکثر نقاط آمریکا به تصویب رسید. جالب است بدانید که آخرین قانون تصویب شده در آمریکا برای منع ازدواج فامیلی، مربوط به ایالت تگزاس بوده که در سال ۲۰۰۵ اعمال شده است. البته هنوز هم با وجود منع قانونی در بسیاری از ایالتهای آمریکا، این نوع ازدواج در برخی از ایالتها آزاد است.
ازدواج فامیلی مضاعف چیست؟
ازدواج فامیلی مضاعف، ازدواجی است که در آن، دو خواهر با دو برادر ازدواج میکنند و فرزندان آنها نیز به طریقی مشابه ازدواج میکنند. در جوامع پاکستانی-بریتانیایی، این نوع ازدواج بسیار رواج داد. پرستاری که در این جوامع فعالیت میکند، درباره مشاهدات خود چنین میگوید:«اولین دختر عمو/خاله/دایی با اولین پسرعمو/خاله/دایی ازدواج میکنند. این در حالیست که والدین این زوج نیز نسبتی مشابه داشتهاند. نسلهاست که ازدواج در این جوامع به این شکل بوده است.»
چرا منع ازدواجهای فامیلی؟
دلیل اصلی بحث برانگیز بودن چنین ازدواجهایی، وجود ژنهای مشترک بین زن و مردی است که با هم فامیل هستند. این اشتراک باعث خواهد شد تا نوزادی که به دنیا میآید، دارای اختلالاتی باشد. در آخرین بررسیهایی که در این زمینه بر روی یک جامعهی پاکستانی-بریتانیایی انجام شده، مشخص شده است که کودکان حاصل از ازدواجهای فامیلی، دو برابر سایر کودکان، دچار نواقص مادرزادی هستند.
البته شواهدی نیز وجود دارد که نشان میدهد، این نواقص تنها در ۶ درصد افراد مورد مطالعه امکان وقوع داشتهاند و وجود این نواقص در نوزادی که حاصل ازدواج فامیلی است، با نواقص ناشی از بارداری در زنان بالای ۴۰ سال، برابری میکند.
منظور این است که مقایسهی شانس بروز نواقص در کودکان حاصل از ازدواجهای فامیلی و غیر فامیلی، با شانس بروز نواقص در نوزادان حاصل از بارداریهای بالای ۴۰ سال و ۳۰ سال، مشابه است.
علاوهبر این موارد، خطر ابتلا به بیماریهایی مثل فیبروز سیستیک و شکاف مهرهها، در نوزادان حاصل از ازدواجهای فامیلی، فقط ۲.۸ درصد بیشتر از سایر نوزادان است. درواقع این عددها بیان میکنند که ازدواج فامیلی گرچه برای نوزاد خطرناکتر است، اما آنگونه که گفته میشود مهلک و خطرناک نیست.
ازدواج فامیلی در جوامع امروزی چقدر رواج دارد؟
در جوامع متمدن امروزی، چنین ازدواجهای به شدت تقبیح میشوند. اما هنوز میتوان اصرار بر انجام چنین پیوندهایی را در کشورهای آسیایی مثل عربستان، امارات، فلسطین و همسایگانشان و همچنین در شمال آفریقا و بخشهای مرکزی و غربی آسیا مشاهده کرد.
از لحاظ آماری، ده درصد ازدواجهای امروزی در دنیا فامیلی هستند. البته برخی از کشورها، پنجاه درصد این میزان را به خود اختصاص دادهاند و از لحاظ فرهنگی هنوز از چنین ازدواجهایی استقبال میکنند.
در سالهای اخیر با اعلام این موضوع که ازدواج فامیلی آنطور که گفته میشد، خطرناک نیست؛ چنین ازدواجهایی در آمریکا نیز در حال افزایش است. علاوهبر اینکه در قرن بیست و یکم، منع قانونی این ازدواجها دیگر رعایت نمیشود و اکثر مسیحیان دیگر مشکلی با این موضوع ندارند.
نکتهی دیگری که تا به حال به آن اشاره نکردیم، روابط فامیلیای است که با این ازدواجها ایجاد میشوند و مدیریت کردن این روابط با افزایش ازدواجهای فامیلی، کار آسانی نیست. در واقع، روابط جنسی بسیار پیچیدهای در جوامعی با ازدواجهای متعدد فامیلی ایجاد میشود که باعث به وجود آمدن نسبتهای خویشاوندی درهم و برهم خواهد شد.
دیدگاهتان را بنویسید