زندگینامه پروفسور Caro Lucas
در ۱۷ تیرماه سال ۸۹ جامعه علمی ایران یکی از چهره‌های برجسته خود را از دست داد. پروفسور کارو لوکس نه تنها به عنوان دانشمند و مهندس، بلکه به عنوان فردی که الهام بخش دانشجویان، همکاران و دوستانش است، در یادها باقی می‌ماند. کارو در ۱۴ شهریور ۱۳۲۸ در شهر اصفهان و در یکی از سفرهای تابستانی خانواده‌اش به این شهر زیبا و تاریخی به دنیا آمد. او در تهران بزرگ شد و پس از تحصیل در دبیرستان کوشش، در سال ۱۳۵۲ با درجه کارشناسی ارشد در مهندسی کنترل از دانشگاه تهران فارغ التحصیل شد. ایشان دکتری خود را در سال ۱۳۵۵ از دانشگاه برکلی در کالیفرنیا در رشته کنترل سیستم‌ها و با گرایش فرعی اقتصاد مالی که یکی از زمینه‌های تحقیقاتی ایشان در تمام طول زندگانی باقی ماند، دریافت کردند.
پروفسور لوکس در تحصیل فردی بسیار بااستعداد بودند و بسیاری از معلمان و دوستانش از ایشان به عنوان فردی نابغه یاد می‌کنند. در توصیه نامه استاد کارو در دانشگاه تهران به دانشگاه برکلی چنین نوشته شده است: <اگر کارو را در دانشگاه خود قبول نکنید، دیوانه‌اید> در سال ۱۳۵۵، پروفسور لوکس که استادیار UCLA بود و در زمانی که بازگشت به ایران برای دنبال کردن کار دانشگاهی، برای بسیاری از دانشمندان جوان با استعدادی نظیر او تصمیم ساده‌ای نبود، به گروه مهندسی برق و کامپیوتر دانشکده فنی دانشگاه تهران پیوست. ایشان به سرعت چهره برجسته دانشگاهی و به تدریج به یکی از چهره‌های شاخص دانشگاه تبدیل شدند. ایشان در تمام طول مدت فعالیت علمی خود در دانشگاه تهران،در سمت‌های مختلفی نظیر ریاست گروه برق و کامپیوتر (۱۳۶۴-۱۳۶۷) خدمت می‌کردند. پروفسور لوکس همواره به همکاری‌های بین‌المللی علاقه زیادی داشتند. ایشان در مراکز علمی مختلفی محقق مدعو بوده‌اند: استادیار در گروه‌های مهندسی برق و مهندسی مکانیک و صنایع دانشگاه گاریونیا، بنقازی، لیبی (۱۳۶۳-۱۳۶۴)؛ استادیار مدعو دانشگاه برکلی کالیفرنیا، آمریکا (۱۳۶۷-۱۳۶۸)؛ استادیار مدعو، گروه مهندسی صنایع دانشگاه تورنتو، کانادا (تابستان ۱۳۶۸ و تابستان ۱۳۶۹)؛ استادیار مدعو، موسسه ریاضیات کاربردی، موسسه علوم چین، بژینگ، چین (تابستان ۱۳۷۰)؛ استادیار مدعو، موسسه تکنولوژی برق هاربین، چین (تابستان ۱۳۷۱)؛ عضو وابسته مرکز بین‌المللی مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی، تریست، ایتالیا (شهریور ۱۳۷۱)؛ استاد مدعو، موسسه فیزیک ایروان، ارمنستان (تابستان ۱۳۷۶)، محقق مدعو، موسسه پردازش داده و الکترونیک، فورشانگزنتروم کارلروش، آلمان (تابستان ۱۳۸۳)، سخنران در مدرسه زمستانی، دانشگاه پیشرفت پرسنل، برنامه تربیت مدرس دانشگاه جورج-آگوست گوتینگن، آلمان (دی ۱۳۸۶)؛ پروفسور مدعو، دانشگاه آمریکایی ارمنستان، ایروان، ارمنستان (تابستان ۱۳۸۶).
پروفسور لوکس تمام فعالیت خود را به تحقیق اختصاص داده بودند. ایشان سخنرانی‌های خود را به صورت کارگاه در راستای تحقیقات علمی در زمینه‌های مورد علاقه خود ارائه می‌دادند و معمولا اولین جلسه سخنرانی ترم خود را با بیان ین نکته آغاز می‌کردند که هدف از کلاس انتقال اطلاعات نیست، بلکه انجام تحقیقی مشترک است. در انتهای دهه ۶۰ و پس از انقلاب اسلامی، گروه‌های تحصیلات تکمیلی بخصوص در سطح دکتری، بسیار اندک بودند و اعضای هیئت علمی در امکان انجام کار مطلوب و با کیفیت در دانشگاه‌های ایران تردید داشتند. در چنین زمانی، پروفسور لوکس همچنان به دانشجویانش می‌آموخت که بجای مطالعه جزوات درسی، کتاب‌های درسی و در مرحله بعد بجای مطالعه کتب درسی، مقالات علمی را مطالعه کنند و در نهایت بر قدرت تحلیل خود و تفکر انتقادی تکیه کنند. لذا جای تعجب نیست که بسیاری از دانشجویان، سخنرانی‌های دکتر لوکس را نقطه عطفی در کار علمی خود می‌دانند و همچنین جای تعجب نیست که سخنرانی‌های ایشان، در هر موضوعی، نزدیک به صد دانشجوی تحصیلات تکمیلی را به خود جذب می‌کرد که این رقم چندین برابر متوسط تعداد دانشجویان هر کلاس در مقطع تحصیلات تکمیلی است.
پروفسور لوکس پژوهش‌هاى خود را در علوم و مهندسى سیستم شروع کرد، اما در خلال دهه‌ى هشتاد به تدریج تمرکز پژوهش‌هاى خود را به سمت سیستم‌هاى هوشمند انتقال داد. او جزو نخستین پژوهشگران بین‌المللى بود که ارتباط میان شبکه‌هاى عصبى، منطق فازى و الگوریتم‌هاى ژنتیک را محقق کردند. به عنوان یک نتیجه، او یک برنامه‌ى پژوهش همه‌جانبه را در این حوزه‌ها آغاز کرد که شامل تدریس درس‌هاى پیشرفته‌ى مرتبط (مانند حسابگرى زیستى) بود. در آن زمان (۱۹۹۲) یک درس با این عنوان و محتوا حتی در دانشگاه‌هاى بین‌المللى مشهور نیز بسیار نادر بود. احتمالاً این شروع زودهنگام موجب موفقیت‌هاى فراوان وى در این رشته شده است. در واقع، پروفسور لوکس توانایى کمیابى در پیش‌بینى مسیرهاى پژوهشى پرثمر در آینده داشت. به عنوان یک رهبر واقعى، او از نظر دید، جلوتر از زمان خود بود.
پروفسور لوکس در خلال دهه‌ى نود و اوایل قرن بیست و یکم، یک بعد جدید به فعالیت‌هایش اضافه کرد: «پژوهش در سیستم‌هاى پیش‌بینى هوشمند در ایران». او در فرایند تأسیس مجدد IEEE واحد ایران پس از انقلاب نقش بسیار داشت و به عنوان رئیس آن از ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۲ خدمت کرد. وى به عنوان مشاور معاون وزیر فرهنگ و آموزش عالی ایران (۱۹۹۵ تا ۱۹۹۸)، در تاسیس مراکز متعدد پژوهشی مرتبط با سیستم‌های هوشمند در ایران مؤثر بود. به طور خاص، او پژوهشکده‌ى سیستم‌هاى هوشمند را در پژوهشگاه دانش‌هاى بنیادى (IPM)، تهران، ایران، بنا نهاد (که امروز پژوهشکده‌ى علوم شناختى نامیده مى‌شود) و به عنوان رئیس آن از ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۸ خدمت نمود. وى عضو کمیته‌اى بود که «قطب‌هاى علمى» را در دانشگاه‌هاى ایران شناسایى، برنامه‌ریزى و پشتیبانى مى‌نمود و مدیر مؤسس قطب علمى کنترل و پردازش هوشمند در دانشگاه تهران بود (۲۰۰۱ تا ۲۰۰۵).
پروفسور لوکس، به توسعه و پشتیبانى گفتگو و همکارى میان پژوهشگران اعتقاد داشت و یکی از برجستگى‌هاى شخصیت او، کمک کردن به کنفرانس‌هاى محلى، ملى و بین‌المللى بود. او نخستین کنفرانس بین‌المللى سیستم‌هاى کنترل را پس از انقلاب در ۱۹۹۰ راه‌اندازى کرد و در تاسیس کنفرانس‌هاى متعدد دیگر شامل کنفرانس سیستم‌هاى هوشمند ایران، کنفرانس سیستم‌هاى فازى ایران و کارگاه شبکه‌هاى عصبى ایران ـ ارمنستان، نقش محورى بازى کرد. با این وجود، احتمالاً مهم‌ترین نقش دکتر لوکس، در گردهمایى‌هاى علمى، در سطح داخلى آمد. به عنوان یک مدرس کاریزماتیک و به عنوان یک نماد براى پژوهش در سیستم‌هاى هوشمند در ایران، او در پذیرش دعوت‌ها براى ارائه‌ى سخنرانى در دورترین نقاط کشور، در گردهمایى‌هاى محلى و دانشگاه‌هاى کوچک آماده بود.
یکى از مهم‌ترین ویژگى‌هاى رویکرد علمى پروفسور لوکس، توانایى فوق‌العاده‌ى وى در تحلیل تقریباً همه چیز در یک سطح سیستمى انتزاعى و رفت و برگشت بین مدل و واقعیت بود. او به طور موفق «طراحى سیستم‌ها» را نه تنها براى دانشجویان مهندسى برق و کامپیوتر، بلکه دانشجویان مدیریت، زیست‌شناسی، ژئوفیزیک، مهندسى صنایع، اقتصاد، و حتى هنر تدریس مى‌کرد. پروفسور لوکس در واقع یک دانشمند میان‌رشته‌اى بود.
دیدگاهتان را بنویسید